Bệnh tụ huyết trùng ở gà chọi là một trong những căn bệnh nguy hiểm và phổ biến nhất hiện nay. Nó gây ra tỷ lệ chết cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Đây là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn gây ra, dễ lây lan trong điều kiện nuôi nhốt dày. Việc nhận biết triệu chứng và áp dụng biện pháp phòng trị đúng cách là điều cực kỳ quan trọng, hãy tìm hiểu với trang chủ SV368.
Nguyên nhân phổ biến gây bệnh tụ huyết trùng ở gà chọi
Bệnh tụ huyết trùng ở gà chọi do vi khuẩn Pasteurella multocida gây ra. Đây là loại vi khuẩn gram âm, có khả năng tồn tại lâu trong môi trường tự nhiên, đặc biệt là nơi ẩm thấp, nhiều chất thải hữu cơ. Vi khuẩn này có thể sống sót trong đất, nước bẩn, phân gà và xác động vật bệnh trong nhiều ngày, thậm chí vài tuần nếu không được xử lý đúng cách.
Gà chọi bị suy yếu miễn dịch do stress, dinh dưỡng kém, thay đổi thời tiết đột ngột hoặc sau khi tham gia thi đấu thường là đối tượng dễ nhiễm bệnh nhất. Khi sức đề kháng giảm, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập qua đường hô hấp, tiêu hóa hoặc qua các vết thương hở trên da. Ngoài ra, côn trùng trung gian như ruồi, muỗi cũng có thể mang mầm bệnh từ gà bệnh sang gà khỏe.
Quá trình lây lan của bệnh tụ huyết trùng diễn ra rất nhanh trong điều kiện mật độ nuôi cao, chuồng trại chật hẹp, thiếu thoáng khí và không được vệ sinh thường xuyên. Gà bệnh đào thải vi khuẩn qua dịch tiết mũi, phân và máu, làm ô nhiễm thức ăn, nước uống và không khí.
Các con gà khỏe mạnh nếu tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với nguồn bệnh đều có nguy cơ nhiễm khuẩn rất cao. Việc không cách ly kịp thời khiến mầm bệnh lan rộng toàn đàn trong thời gian ngắn, gây thiệt hại nghiêm trọng cho người nuôi.
Xem thêm: Bệnh dịch tả
Triệu chứng nhận biết tụ huyết trùng ở gà
Triệu chứng của bệnh tụ huyết trùng thường diễn ra rất nhanh. Gà chọi có thể chết chỉ sau vài giờ phát bệnh. Gà mắc bệnh thường sốt cao, bỏ ăn, ủ rũ, thở gấp và khó thở. Ngoài ra, chúng có biểu hiện tiêu chảy phân xanh, phân trắng và kèm theo mùi hôi.
Ở một số trường hợp, gà bị sưng đầu, mào tím tái, có thể bị chảy dịch mũi hoặc máu từ miệng. Bệnh có thể chia thành ba thể chính: thể quá cấp, cấp tính và mãn tính. Mỗi thể bệnh có những biểu hiện khác nhau nhưng đều nguy hiểm.
Cách phòng tụ huyết trùng hiệu quả
Để hạn chế sự phát triển của bệnh tụ huyết trùng, cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa chủ động. Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, định kỳ sát trùng là bước đầu tiên quan trọng. Bên cạnh đó, việc quản lý đàn gà khoa học và tiêm phòng đầy đủ sẽ giúp giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh.
Tiêm vaccine tụ huyết trùng định kỳ 2 lần/năm là biện pháp hữu hiệu nhất hiện nay. Trong trường hợp phát hiện gà có biểu hiện bệnh, cần cách ly và điều trị ngay lập tức. Việc điều trị nên tuân theo hướng dẫn của thú y, sử dụng kháng sinh đặc hiệu như Ampicillin, Streptomycin hoặc Enrofloxacin để kiểm soát vi khuẩn gây bệnh.
Phác đồ điều trị và chế độ chăm sóc khi gà bị bệnh
Trước khi tiến hành điều trị bệnh tụ huyết trùng, cần xác định mức độ nghiêm trọng và tình trạng sức khỏe tổng thể của gà. Dưới đây là các hướng dẫn chi tiết:
Sử dụng thuốc đặc trị bệnh tụ huyết trùng
Việc lựa chọn thuốc cần dựa vào biểu hiện bệnh và sự tư vấn từ bác sĩ thú y. Các loại thuốc kháng sinh phổ biến là Norfloxacin, Doxycycline, và Gentamicin. Nên pha thuốc vào nước uống hoặc trộn vào thức ăn để tăng hiệu quả điều trị. Không tự ý tăng liều vì có thể gây ngộ độc cho gà. Nếu không thấy cải thiện sau 48 giờ, cần thay đổi loại thuốc phù hợp hơn.
Bổ sung vitamin và điện giải
Gà mắc bệnh tụ huyết trùng thường mất nước và kiệt sức nhanh. Vì vậy, nên bổ sung thêm vitamin C, vitamin B-complex và các loại điện giải để tăng sức đề kháng. Có thể cho uống Oresol pha loãng trong 2 – 3 ngày liên tục để giúp gà phục hồi nhanh hơn. Ngoài ra, việc bổ sung men tiêu hóa cũng rất cần thiết để ổn định hệ vi sinh đường ruột.
Chế độ ăn uống và chăm sóc
Gà đang điều trị cần được nuôi trong chuồng riêng, thoáng mát và yên tĩnh. Không nên cho gà vận động mạnh hoặc thi đấu trong thời gian điều trị. Thức ăn nên mềm, dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng, chẳng hạn như cháo loãng, rau xanh thái nhỏ.
Đảm bảo nước uống luôn sạch sẽ và thay nước thường xuyên. Sau khi khỏi bệnh, vẫn nên tiếp tục theo dõi trong 5 – 7 ngày để tránh tái phát.
Tác hại của tụ huyết trùng đến gà chọi và chủ nuôi
Bệnh tụ huyết trùng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và hiệu suất thi đấu của gà chọi. Gà mắc bệnh thường mất sức, giảm độ bền và khả năng phản ứng trong các trận đấu.
Không chỉ gây tổn thất về số lượng, bệnh còn khiến người nuôi mất nhiều thời gian, chi phí và công sức để chữa trị. Nếu không kiểm soát được dịch, cả trại gà có thể bị lây lan trong vài ngày.
Tâm lý người nuôi cũng chịu ảnh hưởng tiêu cực, đặc biệt khi dịch bệnh bùng phát bất ngờ. Vì thế, phòng bệnh luôn là chiến lược hàng đầu khi nuôi gà chọi.
Lưu ý khi chăm sóc gà chọi sau khi mắc tụ huyết trùng
Sau khi khỏi bệnh tụ huyết trùng, gà vẫn cần được theo dõi sát sao. Tránh cho gà thi đấu hoặc vận động mạnh trong thời gian đầu để cơ thể phục hồi hoàn toàn.
Cho ăn khẩu phần giàu protein và dễ tiêu, hạn chế thức ăn sống hoặc ôi thiu để tránh gây kích ứng hệ tiêu hóa. Bổ sung thêm tỏi, nghệ, gừng vào khẩu phần để tăng cường miễn dịch tự nhiên.
Kiểm tra môi trường chuồng nuôi định kỳ, tránh để ẩm thấp, bí khí. Mỗi tuần nên khử trùng 1–2 lần bằng thuốc chuyên dụng để ngăn ngừa vi khuẩn quay trở lại. Bệnh tụ huyết trùng có thể tái phát nếu điều kiện sống không được cải thiện.
Kinh nghiệm dân gian hỗ trợ điều trị tụ huyết trùng
Ngoài phương pháp hiện đại, nhiều người nuôi gà chọi còn kết hợp mẹo dân gian để hỗ trợ điều trị. Một số bài thuốc từ thảo dược như tỏi, lá trầu không hoặc cây cỏ mực được sử dụng để tăng sức đề kháng.
Lá trầu không giã nát, pha nước cho gà uống giúp tiêu viêm, kháng khuẩn. Củ tỏi giã nhỏ trộn với thức ăn cũng là cách đơn giản nhưng mang lại hiệu quả bất ngờ.
Tuy nhiên, các phương pháp dân gian chỉ nên dùng hỗ trợ, không thay thế hoàn toàn thuốc kháng sinh. Với bệnh tụ huyết trùng, điều trị dứt điểm bằng thuốc mới đảm bảo an toàn và bền vững.
Những sai lầm thường gặp trong phòng trị tụ huyết trùng
Nhiều người nuôi gà chọi chủ quan không cách ly khi gà mới về đàn, tạo điều kiện cho bệnh tụ huyết trùng lây lan. Một số khác lại tự ý dùng thuốc không đúng liều lượng, khiến vi khuẩn kháng thuốc và điều trị sau đó trở nên khó khăn hơn.
Việc không tiêm phòng đầy đủ hoặc tiêm sai lịch cũng khiến gà mất đi khả năng miễn dịch. Cần ghi nhớ rằng phòng bệnh bao giờ cũng dễ và hiệu quả hơn chữa bệnh. Thường xuyên theo dõi sức khỏe đàn gà và vệ sinh chuồng trại sẽ giúp ngăn ngừa phần lớn các mầm bệnh nguy hiểm.
Lời kết
Bệnh tụ huyết trùng ở gà chọi là mối nguy hiểm không thể xem nhẹ. Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng trị, người nuôi có thể bảo vệ đàn gà hiệu quả hơn. Phòng bệnh đúng cách sẽ tiết kiệm chi phí và công sức rất nhiều so với chữa trị. SV368 khuyên bạn luôn chú trọng khâu vệ sinh, dinh dưỡng và tiêm phòng định kỳ để đảm bảo gà luôn khỏe mạnh và đạt phong độ cao nhất khi thi đấu.