Bệnh dịch tả ở gà chọi là một trong những mối nguy hiểm lớn nhất đối với ngành chăn nuôi gia cầm. Bệnh xuất hiện ở nhiều vùng nông thôn, nhất là trong môi trường nuôi tự do và mật độ cao. Gà bị nhiễm dễ chết nhanh, gây thiệt hại kinh tế nặng nề, chi tiết hãy tìm hiểu cùng với SV368.
Nguyên nhân gây bệnh dịch tả và con đường lây lan
Bệnh dịch tả ở gà chọi do virus thuộc chi Enterovirus trong họ Picornaviridae gây ra. Virus này có khả năng sống lâu trong môi trường, đặc biệt trong phân gà và nguồn nước bị nhiễm. Sự lây lan xảy ra chủ yếu qua đường tiêu hóa và đường hô hấp.
Gà chọi dễ bị nhiễm do tiếp xúc với dịch tiết, phân hay nước uống có chứa virus. Các đối tượng mang mầm bệnh như chuột, chim hoang hay côn trùng đều có thể truyền virus từng gián tiếp. Trong điều kiện môi trường chuồng trại bẩn, ẩm ướt, thiếu thông thoáng, virus càng dễ phát tán nhanh và lan trọn cả đàn gà.
Xem thêm: Bệnh đậu gà
Triệu chứng nhận biết dịch tả ở gà chọi
Gà mắc bệnh dịch tả thường có biểu hiện rõ rệt sau vài ngày ủ bệnh. Việc phát hiện sớm triệu chứng bệnh sẽ giúp tăng cơ hội điều trị thành công cho chiến kê. Gà có thể bị sốt cao, bỏ ăn, uống nước nhiều và di chuyển chậm chạp. Gà thường xù lông, đứng một chỗ, cánh cụp, đầu cúi thấp và mắt lờ đờ.
Triệu chứng ở gà chọi trưởng thành
Ở gà trưởng thành, bệnh dịch tả có thể gây rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng. Gà đi phân trắng hoặc vàng nhạt, kèm mùi hôi khó chịu. Một số con có thể có biểu hiện run rẩy, liệt chân hoặc cổ ngoẹo sang một bên. Gà chết đột ngột mà không có dấu hiệu báo trước cũng là triệu chứng điển hình.
Triệu chứng ở gà con mới nở
Gà con thường yếu ớt, chậm lớn, ủ rũ ngay từ khi nở. Chúng khó ăn, thường đứng tụ một chỗ và dễ bị tiêu chảy. Bệnh dịch tả ở gà chọi con còn gây sưng khớp, phù mắt và chết rải rác. Nếu không tách gà bệnh kịp thời, gà khỏe mạnh sẽ nhanh chóng bị lây lan. Tỷ lệ chết có thể lên đến 90% nếu không điều trị đúng cách.
Biến chứng nguy hiểm khi bệnh kéo dài
Nếu để bệnh kéo dài, gà chọi sẽ bị tổn thương gan, thận và các cơ quan nội tạng khác. Gà có thể bị thiếu máu, suy kiệt và mất khả năng thi đấu. Một số con còn bị biến dạng do tổn thương dây thần kinh. Bệnh dịch tả không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm chất lượng giống.
Tác hại và nguy cơ bùng phát dịch
Bệnh dịch tả gây tỷ lệ chết cao, nhất là ở gà chọi non hoặc gà vừa đi thi đấu về. Bệnh lây nhanh và diễn biến khó lường. Trong vòng vài ngày, một đàn gà khoẻ mạnh có thể bị xóa sổ gần như hoàn toàn.
Thiệt hại kinh tế do bệnh mang lại không chỉ ở giá trị con giống mà còn ảnh hưởng tới chi phí chăm sóc, vận chuyển và khử trùng. Trong nhiều trường hợp, người nuôi buộc phải tiêu hủy toàn bộ đàn.
Cách điều trị dịch tả ở gà chọi
Việc điều trị bệnh dịch tả ở gà chọi đòi hỏi sự kiên nhẫn và kiến thức chuyên môn. Không nên tự ý dùng thuốc mà cần có hướng dẫn của bác sĩ thú y. Khi phát hiện bệnh, nên cách ly ngay những con có triệu chứng. Đồng thời tiến hành khử trùng chuồng trại bằng vôi bột hoặc thuốc sát trùng chuyên dụng.
Sử dụng kháng sinh đặc trị như enrofloxacin, doxycycline hoặc amoxicillin theo chỉ định của chuyên gia. Kết hợp bù nước và điện giải cho gà để phục hồi nhanh hơn. Ngoài ra, nên bổ sung thêm vitamin C, B-complex giúp tăng sức đề kháng. Trong thời gian điều trị, cần theo dõi sát sao phản ứng của gà với thuốc.
Tùy vào mức độ nặng nhẹ của bệnh mà thời gian điều trị có thể kéo dài từ 5 đến 10 ngày. Nếu gà có dấu hiệu phục hồi, tiếp tục cho uống thuốc thêm 2 ngày để tránh tái phát.
Biện pháp phòng chống dịch tả hiệu quả
Tránh để bệnh dịch tả lây lan, người nuôi cần đặt yếu tố chống dịch ngay từ ban đầu. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm việc đảm bảo vệ sinh, tiêm vắc-xin đều đạn và quản lý dịch tễ nghiêm ngặt.
Vệ sinh và khử trùng chuồng trại
Chuồng trại nuôi gà phải thường xuyên được dọn dẹp rác, vệ sinh và khử trùng bằng hóa chất diệt khuẩn. Dụng nước vôi hoà hoặc các dung dịch có chlorine để tiêu độc sâu rộng.
Tiêm phòng vắc-xin
Các loại vắc-xin dùng cho gà cần được lựa chọn theo hướng dẫn của thú y và tiêm đều để đảm bảo hiệu lực. Vắc-xin giúp gà tăng đề kháng thể và giảm nguy cơ phát bệnh khi tiếp xúc mầm bệnh.
Giám sát và cách ly
Cần theo dõi đàn gà hàng ngày, phát hiện sớm các con nghi nhiễm bệnh để cách ly. Việc cách ly cứu được đàn còn lại khỏi nguy cơ lây nhiễm. Bệnh dịch tả ở gà chọi là một thử thách lớn với người nuôi. Việc nâng cao nhận thức, thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng ngừa và theo dõi sát sao sẽ là chìa khóa để đảm bảo sự phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi gà chọi.
Những điều cần lưu ý khi chăm sóc gà bị dịch tả
Khi gà chọi mắc bệnh dịch tả, việc chăm sóc đúng cách là yếu tố then chốt giúp gà phục hồi và ngăn chặn bệnh lây lan trong đàn. Dưới đây là những điểm cần đặc biệt lưu ý trong quá trình chăm sóc.
Cách ly gà bệnh và xử lý chuồng trại
Gà bị bệnh cần được cách ly càng sớm càng tốt để giảm nguy cơ lây lan. Không nên nuôi chung với gà khỏe trong bất kỳ trường hợp nào. Chuồng cách ly phải sạch sẽ, thông thoáng, có ánh sáng và được khử trùng bằng vôi bột hoặc các loại thuốc sát khuẩn an toàn.
Khu vực nuôi nên tách biệt hoàn toàn, có lối đi riêng để tránh lây nhiễm chéo qua người hoặc dụng cụ. Sau khi gà khỏi bệnh, cần tiếp tục vệ sinh và để trống chuồng cách ly trong vài ngày trước khi tái sử dụng.
Đảm bảo chế độ dinh dưỡng và nước uống
Trong giai đoạn bị bệnh dịch tả, gà thường yếu và biếng ăn. Người nuôi nên ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu như cơm nhão, cháo loãng hoặc thức ăn viên đã ngâm nước. Không cho gà ăn thức ăn ôi thiu, nấm mốc vì sẽ khiến tình trạng tiêu hóa xấu đi.
Nước uống cần sạch và có thể pha thêm điện giải hoặc vitamin C để giúp gà tăng sức đề kháng. Thay nước thường xuyên trong ngày, rửa sạch máng uống để ngăn ngừa vi khuẩn phát triển.
Tuân thủ điều trị bằng thuốc và theo dõi sát sao
Việc dùng thuốc cần có chỉ dẫn từ bác sĩ thú y và tuyệt đối không được tự ý thay đổi loại hay liều lượng. Khi điều trị bệnh dịch tả, cần cho gà uống thuốc đúng giờ và đủ liều, ngay cả khi gà đã có dấu hiệu phục hồi.
Người nuôi nên quan sát biểu hiện hằng ngày như phân, nhiệt độ cơ thể, tình trạng lông và phản ứng với thuốc. Ghi chép quá trình điều trị giúp đánh giá hiệu quả thuốc và hỗ trợ bác sĩ nếu cần can thiệp chuyên sâu hơn.
Vệ sinh dụng cụ và hạn chế tiếp xúc
Dụng cụ cho ăn, máng nước, máng ăn cần được luộc hoặc phơi nắng kỹ trước khi sử dụng lại. Không dùng chung dụng cụ giữa gà bệnh và gà khỏe. Người chăm sóc cần thay trang phục và vệ sinh tay sạch sau khi tiếp xúc với gà bệnh.
Nếu phải chăm cả hai khu vực, nên chăm gà khỏe trước rồi mới đến gà bệnh để tránh lây mầm bệnh. Giày dép, găng tay, khẩu trang cũng nên được sử dụng riêng cho từng khu.
Lời kết
Bệnh dịch tả ở gà chọi là một bệnh nguy hiểm và khó kiểm soát nếu không có kiến thức đầy đủ. Việc phát hiện sớm triệu chứng, điều trị đúng cách và phòng bệnh chủ động là giải pháp tối ưu. Đừng chủ quan với bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở gà chọi. SV368 khuyên bạn hãy xây dựng một quy trình chăm sóc khoa học để giữ cho đàn gà luôn khỏe mạnh và phát triển tốt nhất trong mọi điều kiện.