Bệnh đậu gà là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm thường gặp ở gà chọi. Bệnh gây tổn thương ngoài da và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, thể lực của gà. Nếu không điều trị đúng cách, bệnh đậu ở gà có thể làm gà chết hàng loạt hoặc để lại biến chứng lâu dài. Bài viết sau SV368 sẽ giúp bạn hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng bệnh hiệu quả nhất.
Nguyên nhân gây bệnh đậu gà ở gà chọi
Bệnh đậu gà xuất hiện do virus thuộc nhóm poxvirus gây ra. Virus này có thể tồn tại lâu ngoài môi trường và lây lan nhanh chóng qua nhiều con đường.
Chúng thường lây qua vết thương hở, muỗi đốt, côn trùng trung gian, thức ăn hoặc nước uống nhiễm mầm bệnh. Việc sử dụng chung dụng cụ ăn uống cũng góp phần phát tán virus. Khi điều kiện vệ sinh kém hoặc gà bị suy giảm sức đề kháng, khả năng nhiễm bệnh đậu gà sẽ cao hơn. Đặc biệt vào mùa mưa, bệnh bùng phát mạnh và khó kiểm soát.
Xem thêm: Bệnh hô hấp mãn tính
Triệu chứng nhận biết của bệnh đậu ở gà chọi
Triệu chứng của bệnh đậu gà thường được chia thành hai dạng là đậu khô và đậu ướt. Việc phân biệt rõ hai dạng này giúp quá trình điều trị chính xác hơn. Bệnh thường xuất hiện sau vài ngày ủ bệnh. Gà có thể bị nổi mụn ở vùng đầu, mỏ, mào, mắt hoặc miệng tùy từng thể bệnh.
Triệu chứng của thể đậu khô
Thể đậu khô là dạng phổ biến nhất của bệnh đậu gà. Gà bị nổi các nốt mụn nhỏ có màu trắng hoặc vàng nhạt, sau đó chuyển sẫm và đóng vảy.
Các nốt mụn này thường xuất hiện ở mào, tích, mí mắt và quanh mỏ. Nếu không xử lý kịp thời, vùng da bị mụn sẽ hoại tử, bong tróc và có thể nhiễm trùng. Gà thường chán ăn, giảm hoạt động và có dấu hiệu ngứa, khó chịu khi các nốt mụn phát triển dày hơn.
Triệu chứng của thể đậu ướt
Thể đậu ướt xảy ra ở niêm mạc miệng, họng hoặc mũi. Gà thường chảy nước mũi, khó thở, thở khò khè và có giả mạc trắng bám trong khoang miệng.
Gà bị bệnh đậu gà thể ướt có thể bị nghẹt thở do giả mạc dày, gây tắc đường hô hấp. Tỷ lệ chết của gà chọi khi mắc đậu ướt cao hơn thể đậu khô. Ngoài ra, thể đậu ướt còn gây khó ăn, khó uống, dẫn đến suy kiệt nhanh chóng nếu không can thiệp kịp thời.
Triệu chứng kèm theo và dấu hiệu nhận biết sớm
Ngoài các biểu hiện trên, gà còn có thể bị sốt nhẹ, mắt lờ đờ và đứng một chỗ. Gà không phản ứng nhanh, không gáy hoặc thi đấu yếu.
Người nuôi nên thường xuyên kiểm tra vùng da quanh mắt, mỏ và miệng. Nếu thấy xuất hiện mụn nhỏ, nên tiến hành cách ly gà để theo dõi. Phát hiện càng sớm thì khả năng điều trị khỏi hoàn toàn bệnh đậu gà càng cao và tránh lây lan cho cả đàn.
Cách điều trị bệnh đậu ở gà chọi
Việc điều trị bệnh đậu gà cần kết hợp cả chăm sóc bên ngoài và hỗ trợ miễn dịch bên trong. Dưới đây là những bước cần thực hiện.
Khi phát hiện gà bị bệnh, cần tách riêng gà bệnh ra khỏi đàn và vệ sinh chuồng trại sạch sẽ bằng thuốc sát trùng như iodine hoặc thuốc tím.
- Dùng dung dịch povidine, xanh methylen để bôi lên các vết đậu khô. Đối với đậu ướt, nên nhỏ thuốc kháng sinh nhẹ vào mũi và miệng giúp tiêu viêm.
- Trong thời gian gà bị bệnh, nên bổ sung vitamin C, B-complex và men tiêu hóa để tăng sức đề kháng, hỗ trợ cơ thể chống lại virus.
- Nếu gà có dấu hiệu nhiễm trùng, nên dùng kháng sinh như tylosin hoặc oxytetracycline theo chỉ định của bác sĩ thú y để ngăn biến chứng.
- Không nên cho gà vận động mạnh hoặc thi đấu trong thời gian điều trị. Gà cần được nghỉ ngơi và chăm sóc chu đáo để hồi phục hoàn toàn.
Cách phòng tránh bệnh đậu ở gà hiệu quả
Phòng bệnh luôn quan trọng hơn chữa bệnh, đặc biệt với bệnh đậu gà có khả năng lây lan rất nhanh và tồn tại dai dẳng trong môi trường.
- Tiêm vaccine đậu gà cho gà chọi từ sớm là cách phòng bệnh tốt nhất. Nên tiêm phòng từ lúc gà 7 đến 14 ngày tuổi và nhắc lại định kỳ mỗi năm.
- Giữ chuồng trại luôn sạch sẽ, khô ráo, có ánh nắng tự nhiên giúp hạn chế mầm bệnh. Thường xuyên rắc vôi bột quanh khu vực nuôi để sát trùng.
- Không dùng chung máng ăn, máng nước giữa các đàn gà khác nhau. Gà mới mua về cần cách ly ít nhất 2 tuần trước khi nhập đàn chính.
- Ngoài ra, cần kiểm soát muỗi, ruồi, ve mạt và các loại côn trùng có thể là trung gian lây truyền virus đậu gà. Đây là yếu tố rất dễ bị bỏ qua.
Những lưu ý khi chăm sóc gà bị bệnh đậu
Trong quá trình điều trị bệnh đậu gà, việc chăm sóc đóng vai trò quan trọng để giúp gà phục hồi nhanh và tránh lây lan sang cả đàn. Dưới đây là những điểm người nuôi cần đặc biệt lưu ý khi chăm sóc gà chọi bị bệnh.
Cách ly gà bệnh càng sớm càng tốt
Ngay khi phát hiện dấu hiệu của bệnh đậu gà, phải nhanh chóng tách riêng gà bệnh ra khu vực riêng biệt. Tuyệt đối không để gà bệnh tiếp xúc với gà khỏe vì virus lây lan rất nhanh qua không khí, nước uống và côn trùng.
Chuồng cách ly phải khô ráo, sạch sẽ, có ánh sáng tự nhiên và được khử trùng bằng thuốc sát khuẩn. Người nuôi nên hạn chế ra vào khu vực này để tránh mang mầm bệnh đi nơi khác.
Giữ vệ sinh chuồng trại và dụng cụ
Dọn dẹp chuồng mỗi ngày, rắc vôi bột xung quanh nền chuồng và lối đi. Dụng cụ ăn uống của gà bệnh cần được ngâm trong nước nóng hoặc sát trùng bằng iodine trước và sau khi sử dụng.
Tuyệt đối không dùng chung máng ăn, máng nước giữa gà bệnh và gà khỏe. Mọi vật dụng tiếp xúc với gà bệnh nên được để riêng và vệ sinh kỹ lưỡng.
Chế độ dinh dưỡng nhẹ nhưng đầy đủ
Khi mắc bệnh đậu gà, gà chọi thường bỏ ăn, người nuôi cần chọn thức ăn mềm, dễ tiêu như cơm nhão, cháo loãng hoặc thức ăn viên ngâm mềm. Tránh thức ăn khô, cứng hoặc để lâu ngoài không khí vì dễ nhiễm khuẩn.
Bổ sung vitamin C, B-complex và men tiêu hóa để tăng sức đề kháng. Cho gà uống nước sạch pha điện giải hoặc nước lá nhọ nồi, lá tía tô để làm mát cơ thể.
Theo dõi sát sao và không tự ý dùng thuốc
Không nên tự ý dùng kháng sinh nặng hoặc pha trộn nhiều loại thuốc nếu chưa có chỉ định của bác sĩ thú y. Theo dõi hàng ngày các nốt đậu trên da, trong miệng, mũi để kịp thời xử lý khi có biến chứng. Nếu gà có dấu hiệu sưng mắt, khó thở hoặc bỏ ăn lâu, cần hỗ trợ bằng thuốc nhỏ mũi, bôi sát trùng vết đậu và thông đường hô hấp.
Những sai lầm cần tránh khi xử lý bệnh đậu ở gà
Một số người nuôi gà chọi chưa có kinh nghiệm thường mắc sai lầm khiến tình trạng bệnh nặng thêm. Việc dùng thuốc sai cách hoặc tự ý chữa trị cần được hạn chế.
Không nên chọc vỡ các nốt mụn đậu trên da. Điều này khiến vi khuẩn dễ xâm nhập và gây nhiễm trùng. Cũng không nên dùng xà phòng mạnh hoặc hóa chất tẩy rửa trực tiếp.
Một sai lầm phổ biến khác là tiếp tục cho gà bệnh thi đấu hoặc huấn luyện. Gà cần được nghỉ ngơi hoàn toàn trong giai đoạn này để phục hồi nhanh nhất. Ngoài ra, khi gà chết vì bệnh đậu gà, cần xử lý xác đúng cách như chôn sâu hoặc tiêu hủy theo hướng dẫn thú y. Không nên vứt bừa bãi gây ô nhiễm và lây bệnh.
Lời kết
Bệnh đậu gà ở gà chọi không quá khó điều trị nếu được phát hiện và xử lý kịp thời. Tuy nhiên, việc chăm sóc đúng cách và phòng bệnh chủ động vẫn là yếu tố then chốt. Người nuôi nên tuân thủ quy trình vệ sinh, tiêm phòng và cách ly gà bệnh SV368 chia sẻ. Đừng chủ quan khi thấy gà có dấu hiệu nhẹ vì bệnh đậu có thể lây lan rất nhanh và gây thiệt hại lớn cho đàn gà.